O roteiro
Este percorrido segue
parte do antigo camiño que unía as aldeas de Fontenla e Paraíso remontando o
río Umia. Durante o paseo poderá descubrir a importancia dos ríos para a
biodiversidade e para o ser humano.
Este roteiro está p
romovido pola Comunidade de Montes Veciñais en Man Común de Lantaño formando parte do proxecto de recuperación do monte como espazo de lecer e goce dos veciños. Xunto con esta actuación realizáronse plantacións de especies frondosas en todo o linde do monte así como a retirada de lixo e entullos.
romovido pola Comunidade de Montes Veciñais en Man Común de Lantaño formando parte do proxecto de recuperación do monte como espazo de lecer e goce dos veciños. Xunto con esta actuación realizáronse plantacións de especies frondosas en todo o linde do monte así como a retirada de lixo e entullos.
O monte achega recursos como a madeira con valor económico
directo pero tamén bens e servizos imprescindibles aínda que imposibles de
cuantificar economicamente. Xera e purifica o aire que respiramos, limpa e
depura a auga que bebemos, da corpo as nosas paisaxes, é fogar, refuxio e
garante da supervivencia da biodiversidade, achéganos coñecemento e enriquece a
nosa cultura.Río Umia (información xeral)
O río Umia nace na parroquia de Aciveiro, municipio de Forcarei, e
recorre los municipios da Estrada, Cuntis, Moraña, Caldas de Reis, Portas,
Meis, Vilanova de Arousa, Ribadumia e Cambados, creando unha bacía de 404 km².
Finalmente desemboca na ría de Arousa na Ponte da Barca. Estímase unha
lonxitude total de 70 km e un caudal medio de 16.3 m3.
O río nace ao xuntárense os regatos
de Raigosa (700 m), Filloi (720 m), Alende (620 m) e Grela. Circula por unha
chaira a 500 m de altitude até A Goleta, a partir de onde baixa encaixado até
Ponte Taboada. Alí xúntaselle o río Gallo e segue por outra chaira situada a
200 m. En Cesar, Caldas de Reis, cae en fervenza. En Caldas de Reis entra na
Depresión Meridiana, até desembocar na ría, entre os concellos de Cambados e
Ribadumia.
Na súa desembocadura crea unhas xunqueiras
e amplas chairas de mareas nas que se poden ver, ao longo das estacións, unha
gran diversidade de aves. Por estes e outros valores a zona está incluída na
Rede Natura 2000 dende o 2001, Zona de Especial Protección para as Aves (ZEPA)
dende 1989 e Zona Húmida de Importancia Internacional dentro convenio Ramsar
dende 1989.
Etimoloxía
Umia, viría dunha raíz hidronímica
prelatina indoeuropea que significa auga, de recoñecida presenza na hidronimia
galega (Río Uma, Río Mao, Acea de Ama etc).
Lendas
O río Umia ten unha grande
importancia cultural, xurdindo no seu entorno diversos contos ou lendas coma a
da "ponte dos padriños", en Ponte Arnelas (Ribadumia-Vilanova de
Arousa), no que se practicaba o rito do bautismo anticipado. Un rito no que se
practicaba en distintos lugares de Galicia e que consistía en bautiza-lo feto,
aínda no ventre da nai xestante, sobre unha ponte con poderes máxicos ás 12 da
noite, co fin de asegura-lo embarazo nas mulleres que sufriran anteriormente
algún aborto.
Para realizar o ritual a nai acudía á ponte
pouco antes da medianoite, acompañada de, como mínimo, dúas persoas pois estas tiñan
que gardar as dúas entradas da ponte. A comitiva levaba consigo todo tipo de
comidas e bebida, como se foran celebrar un bautizo normal mais un caldeiro e
unha corda tan longa como a altura da ponte no seu punto medio.
A muller colocábase no centro da ponte,
agardando, mentres os acompañantes, nos dous estremos da ponte impedían que
ninguén, persoa ou animal, cruzase a ponte ata as doce en punto.
Chegada a hora, convidaban ó primeiro home ou
muller que se achegara a se-lo padriño ou madriña neste particular bautizo:
"¡Home / muller de boa ventura, bautízame esta criatura!".
A invitación debía ser voluntaria, sen forzar
nin obrigar a ninguén, pero se non aceptaba, non se lle permitía o paso. Cando
un viandante aceptaba o encargo, o cal era o habitual, por ser tido como unha
obra de caridade, achegábase el só ata a muller e no medio da ponte, e co
caldeiro collía un pouco de auga do río e botaba a auga sobre o ventre da
muller a modo de bautizo, á vez que recitaba as mesmas palabras que
pronunciaría o crego nun bautizo normal: "No nome do Pai, do Fillo e do
Espírito Santo", pero coidando de non rematar, nin el nin ninguén, coa
palabra "Amén" pois, se o fixera, o neno non nacería.
Rematado o bautizo, deixábase libre o paso
pola ponte e comezaba a celebración e a festa. Por fin, cando xa non poidan
comer nin beber máis, regresaban ao medio da ponte e guindaban ao río todo o
sobrante para asegurar o feliz nacemento do meniño. O mellor era botar o
sobrante de costas e por riba do ombreiro, fórmula eficaz para romper calquera
maleficio.
Cando, por fin, chegaba o momento do nacemento
repetíase a cerimonia do bautismo, pero desta volta xa na igrexa e co cura,
asistindo como padriño ou madriña a persoa que realizou o bautismo na ponte.
Usualmente, o meniño recibía o nome deste padriño.
