Este lagar rupestre é
o primeiro localizado en toda a comarca do Salnés e, probablemente, foi
construído na Idade Media. Trátase dun lagar de pisado, é dicir, nel botábanse
os acios que se viñan de vendimar para, mediante pisado, extraer o mosto. Este
saía pola canle onde se poñía un bico de madeira, para que non escorregase pola
pedra, e caía probablemente nun barcal de madeira. O máis habitual era que o
mosto se baixase ata as adegas en pelellos que se enchían por inmersión no
barcal.
Os investigadores dan como época máis probable
a Idade Media pero, a falta estudos como datacións radiocarbónicas, aínda non
se pode descartar que sexan aínda máis antigos, por exemplo romanos. Na zona de
Monterrei, seguida de Ribadavia, existe a maior concentración coñecida de
lagares rupestres de Galicia, aínda que tamén se atopan algúns en Trives,
Quiroga, As Neves, Ponteareas e Mondariz. Alí existen de pisado pero sobre todo
de prensa, similares aos lagares de pedra que aínda se conservan, e incluso se
utilizan, en moitas adegas familiares por toda Galicia.
Este tipo de lagares rupestres téñense atopado
tamén noutros lugares da Península Ibérica (Rioja, Douro…) e noutros lugares de
Europa (Italia, Alsacia, Alemaña, Malta…) e Asia (Turquía, Palestina…). A súa
existencia na Península Ibérica coincide coas actuais zonas vitivinícolas sendo
máis frecuente atopalos sobre rochas graníticas.
Actualmente pode
vostede comprobar que non existen cultivos de vide na súa contorna inmediata,
polo que tamén amosa os cambios no uso do solo que se produciron ao longo destes
anos. A memoria destes cultivos quedou gardada nos topónimos que rodean este
lugar con nomes tan suxestivos como Viña Nova ou Viña do Monte.
Ao extraer o mosto e fermentalo separado do
bagazo o máis probable é que o viño que se obtivera sería un clarete. Non se
sabe con certeza cando se abandonaron este tipo de lagares, aínda que en
Portugal se constatou o uso dalgún ata o 1700. Noutras rexións coma na actual
Turquía séguense a usar na actualidade.
As chairas de asolagamento dos ríos, como o Umia, reciben os nutrientes que o seu leito vai recollendo ao longo do seu percorrido, convertendo estas terras en zonas especialmente produtivas, como ben sabían e seguen sabendo os seus habitantes que as escolleron dende hai séculos para os seus cultivos. A lagareta trae ata os nosos días a testemuña desta simbiose entre a humanidade e a terra que a sustenta.
Queremos darlle
as grazas a Alberte Reboreda polo asesoramento do lagar rupestre e polo seu
enorme interese e preocupación polo noso patrimonio.
Seguintes paradas
